Kriptoda Flash Crash (Ani Çöküş) Nedir? Ani Çöküşten Nasıl Sağ Çıkabilirsiniz?

“Sokaklarda kan varsa satın alma zamanı gelmiş demektir, akan kendi kanınız olsa bile.”

Bu söz, İngiliz bankacı Nathan Rothschild tarafından yüzyıllar önce söylenmiş olmasına rağmen günümüzde hâlâ geçerliliğini korumaktadır. Kripto flash crash olayları sırasında duygular genellikle kontrolü ele alır. Bu durum, kripto piyasası korku ve belirsizlikle doluyken traderların fırsatlar belirleme becerisini sekteye uğratabilir. İster Baron Rothschild’in tavsiyesini uygulamayı ister varlıklarınızın riskini azaltmayı planlıyor olun, kriptoda bir flash crash olayı meydana geldiğinde bir eylem planına sahip olmanız önemlidir. Kripto flash crash olayının ne olduğundan riski azaltmak için atılabilecek adımlara kadar, kriptoda flash crash olayları sırasında hayatta kalmak için bilmeniz gereken her şeyi kılavuzumuzda bulacaksınız.

Genel Bakış

• Kripto flash crash olayları, kripto fiyatlarında kısa bir zaman dilimi içinde beklenmedik şekilde gerçekleşen hızlı düşüşleri ifade eder.

• Bu tür ani çöküşler birden ortaya çıkmış gibi görünse de genellikle yüksek frekanslı işlem hataları, likidasyon kaskadı ve siyah kuğu olaylarının sonucudur.

• Kripto traderlarının, kripto flash crash korkularını bir kenara bırakıp, bu tür piyasa dalgalanmaları sırasında al-sat yaparken sakin kalıp sermayelerini korumayı amaçlamaları gerekir.

• Kripto flash crash risk azaltma stratejileri arasında opsiyonlarla hedge yapma (riskten korunma), dolar maliyet ortalaması ve genel olarak çeşitlendirme yer alır.

• Flash crash olayının medyada konuşulması genellikle panik ve belirsizliğe yol açtığından, kripto traderları piyasada olanları takip ederek ve kendi al-sat planlarına bağlı kalarak bilinçli kararlar vermeyi unutmamalıdır.

Kriptoda Flash Crash Nedir?

Kriptoda flash crash, kripto fiyatlarında kısa bir zaman dilimi içinde gerçekleşen ani ve büyük düşüşü ifade eder. Bu olaylar tipik olarak piyasa değerini milyarlarca düşürerek tüm kripto piyasasında panikle satışları ve duygusal kripto al-sat işlemlerini tetikleyen zincirleme bir reaksiyon başlatır. Traderlar uzun pozisyonlarına yeniden güvenmeye başladıkça, piyasa kendi kendini düzeltip ve yeni bir denge fiyatı bulacağından, flash crash olaylarından sonra tipik olarak istikrarlı bir toparlanma dönemi yaşanır.

Kripto Flash Crash Olayları Neden Olur?

Kriptoda neden çöküşler yaşandığını sık sık düşünüyorsanız kripto flash crash olaylarının arkasında birçok etken bulunduğunu öğrenmek sizi şaşırtabilir. Gelin, birden bire ortaya çıkmış gibi görünen kripto flash crash olaylarının bazı nedenlerine bir bakalım.

Yüksek Frekanslı İşlem (HFT) Hataları

Algoritmik işlem hataları olarak da bilinen HFT hataları, emir defteri binlerce emirle dolduğunda piyasada ciddi fiyat oynaklığına neden olabilir. Bu hatalar, otomatik işlem algoritmaları arızalandığında ortaya çıkar ve hatayla çok büyük satış emirlerinin hızlı bir şekilde gerçekleştirilmesine yol açar. Bu ani satış emri akışı piyasayı bunaltarak fiyatların önemli ölçüde düşmesine neden olabilir.

HFT hataları ile ilgili bazı spesifik örnekler vermek gerekirse aşağıdakileri sayabiliriz:

• Kalın parmak hataları: Fazladan sıfır eklemekten ondalık virgülü yanlış yere koymaya kadar, HFT parametrelerinde hata yapılması bazen istenmeyen işlem emirlerinin kripto piyasasına girmesine yol açabilir.

• Algoritma hataları: İşlem algoritmasının mantığındaki hatalar, istenmeyen işlemlerin gerçekleştirilmesine neden olabilir.

• Fiyat oynaklığı kaynaklı al-sat işlemleri: Birden fazla trader benzer HFT stratejileri kullanıyorsa, ani bir fiyat düşüşü algoritmik işlemlerde zincirleme bir reaksiyon başlatarak kripto alanında beklenenden daha büyük fiyat hareketlerine neden olabilir.

Piyasayı sekteye uğratan flash crash olaylarının böyle bir örneği, hisse senedi endekslerindeki düşüş oranının dakikalar içinde %9’a vardığı, piyasa değerinden bir trilyon dolara yakın bir miktarı silindiği ünlü 2010 ABD Menkul Kıymetler Piyasası Flash Crash olayıdır. Düzenleyici makamlar kapsamlı bir araştırma yaptıktan sonra algoritmacı traderların piyasayı manipüle etmeye yönelik girişimleriyle bu çöküşe katkıda bulunduklarını tespit etti.

Piyasa Manipülasyonu

Kripto flash crash olayları bazen kripto alanındaki bariz piyasa manipülasyonundan kaynaklanabilir. Bu, piyasa katılımcılarını kandırmak ve fiyat dalgalanmalarından yararlanmak için girişilen belirli yasa dışı eylemleri içerir. Piyasa manipülasyonu tekniklerine örnek olarak, traderların fiyatları manipüle etmek için büyük emirler verdiği yanıltıcı emir olayları ve traderların yapay işlem hacmi yarattığı “wash trade” olayları verilebilir. Bu tür eylemler büyük ölçekte gerçekleştirildiğinde, genellikle kötü aktörün lehine ani çöküşlere katkıda bulunabilir.

Likidasyon Kaskadı

Likidasyon kaskadı, kripto para piyasasında flash crash olaylarını daha da ağırlaştırabilecek özellikle tehlikeli bir olgudur. Bu, traderların kaldıraç kullanıp potansiyel getirileri artırmak için varlık ödünç almaları durumunda gerçekleşir. Bir kripto paranın fiyatı önemli ölçüde düştüğünde, kaldıraçlı pozisyonlar likidasyon riski altına girer ve bu da traderın hesabına daha fazla varlık eklemesini gerektiren bir marjin çağrısına yol açar. Söz konusu trader bunu yerine getiremezse traderın pozisyonu zorla likide edilir ve gelirler, oluşan kredinin karşılanması için kullanılır. Daha çok trader marjin çağrıları ve likidasyonlarla karşılaştığında, piyasa bir dizi satış emriyle dolup taşar ve bu da fiyatları daha da düşürüp daha fazla likidasyonu tetikler. Bu kısır döngü, fiyat düşüşünü iyice hızlandırarak nispeten küçük fiyat düşüşlerini büyük kripto flash crash olaylarına dönüştürür.

Siyah Kuğu (Black Swan) Olayları

Beklenmeyen ve oldukça etkili olaylar da kripto flash crash olaylarına neden olabilir. Bu siyah kuğu olayları, kripto ekosistemi genelinde şok dalgaları yaratabilen yasal kısıtlamalar ve platformlara yapılan saldırılarından önemli piyasa haberlerine veya jeopolitik olaylara kadar çeşitlilik gösterebilir. Bu öngörülemeyen olaylar, panikle satışlara neden olarak fiyat düşüşlerini arttırır ve uzun pozisyonlara sahip kripto traderları mevcut sermayelerini korumak için çıkışa doğru yöneldikçe durumu daha da kötüleştirerek zincirleme bir reaksiyona yol açabilir.

Düşük Likidite

Geleneksel finans piyasalarının aksine, kripto piyasaları genellikle nispeten düşük likidite gösterir. Bu, sınırlı sayıda alıcı ve satıcı olduğu anlamına gelir ve büyük satış emirlerinin fiyatları önemli ölçüde etkilemesini kolaylaştırır. Nadir işlem gören bir kripto paraya büyük bir satış emri geldiğinde, bu durum sert satış baskısını absorbe edecek yeterli alış baskısı bulunmadığı için önemli bir fiyat düşüşüne neden olabilir. BTC fiyatlarının 8.900 $’a kadar düşmesine neden olan BitMEX’teki Bitcoin flash crash olayı buna örnek olarak verilebilir. Daha fazla araştırma yapıldıktan sonra, XBT/USDT spot çiftinin çevresindeki zayıf likidite fiyatların düşmesine yol açtığı için büyük miktarda satışın Bitcoin flash crash olayına neden olduğu ortaya çıktı.

Bu faktörleri anlamak, değişken kripto piyasasında yönünüzü bulmak için çok önemlidir. Flash crash olayları can sıkıcı olsa da potansiyel nedenlerinin bilinmesi, traderların riskleri azaltmak ve potansiyel olarak fırsatlardan yararlanmak için stratejiler geliştirmelerine yardımcı olabilir.

Kripto Flash Crash Riskini Azaltma Stratejileri

Artık kripto fiyatlarının flash crash olayları sırasında neden dalgalandığını tam olarak anladığımıza göre, bu tür büyük düşüşlerde kişinin duygularını kontrol altında tutması ve bu dalgalanmaya dayalı bir işlem planı oluşturmaya odaklanması çok önemli olduğunu biliyoruz. Kripto varlıklarınızı çeşitli varlıklar arasında dağıtarak portföyünüzde çeşitlendirme yapmaktan panik satıştan kaçınmaya kadar, ani kripto flash crash olaylarının etkisini azaltmaya yardımcı olacak birkaç stratejiye bakalım.

Çeşitlendirme

Kripto flash crash olayı piyasa genelinde bir çöküş olmadığı sürece, varlıklarınızı farklı kripto para birimlerine yaymak tek bir coinin veya tokenin fiyat çöküşünün etkisini azaltmaya yardımcı olabilir. Çeşitlendirme yaparak, aslında riskinizi birden fazla varlığa dağıtmış olursunuz. Örneğin, portföyünüzde Bitcoin, Ether ve başka altcoinler bulundurarakDePIN veya DEX’ler gibi spesifik bir sektördeki coinler için flash crash olayının fiyat oynaklığından korunabilirsiniz.

Zararlarınızı Sınırlandırmak İçin Zarar Durdur Emirlerini Kullanma

Zarar Durdur emirleri, bir kripto flash crash olayı sırasında kayıpları azaltmaya yönelik değerli bir araçtır. Uzun pozisyonlarınızı kapatmak istediğiniz fiyatı önceden belirleyerek, piyasada ani bir düşüş yaşanırsa satış sürecini otomatik hâle getirebilirsiniz. Kripto paranın fiyatı belirlediğiniz zarar durdur fiyatına ulaşırsa emir tetiklenir ve pozisyonunuz otomatik olarak kapatılır. Bu sayede fiyatta beklenmedik bir düşüş olması hâlinde önemli kayıplar yaşamazsınız. Kısacası bu, piyasa paniği sırasında hızlı kararlar alma ihtiyacından kaynaklanan duygusal stresi ortadan kaldırır, piyasayı sürekli olarak izlemenize gerek kalmayacağı için zaman tasarrufu sağlar ve potansiyel kayıpları sınırlandırarak sermayenizi korumaya yardımcı olur.

Panik Satışlardan Kaçınmak

Al-sat işlemlerinde, duygusal kararlar genellikle olumsuz sonuçlara yol açar. Uzun vadeli başarı elde etmek için, al-sat planınıza bağlı kalmanız ve bir kripto flash crash olayı sırasında dürtüsel satışlardan kaçınmanız çok önemlidir. Panik satış, kripto piyasasında ani fiyat düşüşlerine karşı yaygın bir tepkidir, bu nedenle traderlar kayıpları daha da kötüleştiren dürtüsel kararlardan kaçınmalı ve hemen satış yapma dürtüsüne karşı koymalıdır. Bunu yaparken, bunun bir kripto flash crash olayı olduğunu kabullenip, piyasanın hızlı bir şekilde toparlanma şansı olduğunu ve uzun pozisyonlara sahip traderların potansiyel olarak kayıplarını zaman içinde telafi edeceklerini hatırlamak önemlidir.

Kripto Opsiyonları İle Düşüş Riskine Karşı Korunma

Zaten bir pozisyona yeterli varlık yatırmış durumdaysanız ancak daha fazla fiyat oynaklığından korkuyorsanız, ani düşüşlere karşı korunmak için kripto opsiyonlarından yararlanarak kripto varlıklarınızı kripto flash crash olaylarından koruyabilirsiniz. Bu, orijinal uzun pozisyonunuzla yükseliş eğiliminde kalırken ek bir aşağı yönlü korumadan yararlanmanıza olanak tanır. Kapalı alımlardankoruyucu satışa kadar değişen bu opsiyon stratejileri, uzun vadede alış ağırlıklı piyasa bekliyorsanız her türlü kısa vadeli dalgalanmanın etkisini nötr hâle getirme konusunda son derece etkilidir.

Dip Fiyattan Alım Yaparken Pozisyonlarınızı ve DCA Stratejinizi Ölçeklendirme

Sokaklarda kan olduğu zamanlarda satın alma mantrasını takiben, kripto traderlarına da genellikle büyük bir çöküş olduğunda dip fiyattan alım yapmaları söylenir. Ne yazık ki, yeni başlayan kripto traderlarının genellikle kullanılacak sermaye miktarı ve kriptodaki ani çöküşün beklenenden daha fazla olması ihtimali gibi endişeleri olduğu için bu strateji onları için genellikle tam olarak anlaşılır olmayabilir. Dip fiyattan satın alma konusunda en yaygın yaklaşımlardan biri dolar maliyet ortalaması (DCA) stratejisidir. Bu, fiyat ne olursa olsun düzenli olarak sabit bir miktar varlığın kullanıma konmasını içerir. Bu, kısa vadede kripto fiyatlarının ne kadar düştüğüne bakılmaksızın uzun pozisyonunuzun ortalama maliyetini zaman içinde azaltmaya yardımcı olur.

Söylentilerden kaçınıp gerçek haberleri takip etmek, flash crash olaylarından sağ çıkmanın anahtarıdır

Herhangi bir kripto flash crash olayından sağ çıkmak söz konusu olduğunda, her zaman aklınızda uzun vadeli bir yaklaşımın olması çok önemlidir. Bir kripto flash crash olayı sırasında, panik olmak ve kayıplarınızı erkenden azaltmak için pozisyonlarınızı boşaltma isteğine teslim olmak kolay olabilir. Bunun nedeni, medya kuruluşlarının paniğe yol açan bir çılgınlığa girmeye başladığını ve piyasanın nasıl daha da kötüleşebileceğini belirtmeye başladığını görmeniz olacaktır.

Bu, hâlihazırda kaldıraçlı olan ve al-sat pozisyonlarını ikiye katlamayı planlayanlar için uygun olsa da orijinal al-sat fikrinde aslında bir değişiklik olmadığı için bir al-sat işleminden hemen vazgeçilmesi tavsiye edilmez. Bu nedenle, yapacağınız en iyi şey kripto haberlerini takip etmek, böylece kripto flash crash olayının nedenlerinin farkında olmaktır.

Düşüşün şiddetinin ne olduğu öğrenildiği andan itibaren, kripto traderları varlıklarının maruz kaldığı fiyat oynaklığı ile nasıl en iyi başa çıkmaları gerektiğine karar vermeli ve uzun vadeli görüşlerinin onları nereye götüreceğine karar vermelidir. Korku ve belirsizlik ortamında ister en düşük fiyattan satın almayı ister HODL yapmayı planlıyor olun, duygularınıza dayalı al-sat yapmamak için daima gelişmeleri takip etmeniz, kararlılığınızı korumanız ve genel al-sat planınıza bağlı kalmanız çok önemlidir.

Sonuç ve Sonraki Adımlar

Kripto flash crash olaylarından sağ çıkma kılavuzumuzun, mevcut varlıklar için riski azaltmaktan kişisel bir al-sat planı ile uzun vadeli görüşün önemini anlamaya kadar birçok noktada faydalı olmasını umuyoruz. Kripto flash crash olayları, piyasanın fiyat oynaklığına ve ani, sert fiyat düşüşlerine dair keskin bir hatırlatmadır. Dolayısıyla, bu olayların nedenlerini anlamak ve etkili risk azaltma stratejilerini uygulamak, kripto dünyasında yönünüzü bulmak için çok önemlidir. Kripto piyasası birçok dönüş ve değişimle sürekli olarak gelişmekte olduğundan, uyumlu ve bilinçli olmak uzun vadede hayatta kalmanın ve gelişmenin anahtarıdır.

Kripto piyasasının doğasında var olan fiyat oynaklığı hakkında daha fazla bilgi edinmek ister misiniz? Öyleyse kripto piyasasında fiyat oynaklığı kılavuzumuza bakabilirsiniz. Ayrıca, kripto piyasalarını etkileyen makroekonomik kuvvetler hakkında daha fazla bilgi edinmek isterseniz ABD Merkez Bankası toplantılarının kripto fiyatlarını nasıl etkilediğini anlatan yazımıza bakabilirsiniz.